Rais ambaye alimpa bintiye majukumu ya mke wa rais, kwa nini hatua hii ina utata?

Nchini Pakistan, uteuzi wa Asifa Bhutto Zardari kuwa na jukumu la mke wa Rais wa nchi hiyo umekuwa suala la mjadala.

Kwa ujumla, mke wa rais anachukuliwa kuwa mke wa rais au waziri mkuu wa nchi.

Lakini nchini Pakistan, Rais Asif Ali Zardari alimtangaza bintiye Asifa kulivaa jukumu la mke wa rais wa nchi hiyo, ambayo inachukuliwa kuwa tangazo la kihistoria.

Benazir Bhutto, mke wa Asif Ali Zardari na Waziri Mkuu wa zamani wa Pakistan, aliuawa mwaka wa 2007.

Asifa Bhutto alikuwa na umri wa miaka 14 wakati huo. Benazir Bhutto, waziri mkuu wa kwanza mwanamke wa nchi ya Kiislamu ya Pakistan, alikua mama wa watoto watatu baada ya kuwa waziri mkuu mnamo 1998.

Zardari alikua rais kwa mara ya kwanza mwaka wa 2008. Wakati huo hakuna aliyeteuliwa rasmi kuwa Mke wa Rais. Asif Ali Zardari alikuwa Rais wa Pakistani hadi 2013.

Asif Ali Zardari aliapishwa kuwa rais wa 14 wa nchi hiyo Jumapili iliyopita baada ya serikali mpya kuundwa nchini Pakistan. Katika kesi hii, jina la binti yake mdogo Asifa lilitangazwa kwa wadhifa wa mke wa rais. Asifa sasa ana umri wa miaka 31.

Kufuatia tangazo hili, maswali yameibuka kuhusu jinsi binti alivyotangazwa kuwa Mke wa Rais.

Asifa anajishughulisha na siasa

Bhaktawar Bhutto Zardari ni dada mkubwa wa Asifa. Aliandika katika ukurasa wake wa mtandao wa kijamii , "Asifa Ali Zardari anashikilia sifa ya kuwa Mwanamke wa Kwanza wa Pakistani,” aliandika.

Alikuwa hai wakati wa kampeni ya uchaguzi ya Pakistan People's Party yaani PPP. Asifa alianza kazi yake ya kisiasa mnamo Novemba 2020 na mkutano wa hadhara wa Pakistan People's Party.

Katika hali kama hizo, ilipoamuliwa kumfanya awe mwanamke wa kwanza wa Pakistani, maswali yalizushwa kuhusu hilo.

Wataalamu wa sheria wanasemaje?

Gazeti la Kiingereza la Pakistani The Express Tribune limezungumza na wataalamu wa sheria kuhusu hili. Kwa hiyo, wataalamu wa sheria wamesema kuwa Rais ana haki ya kutoa wadhifa wa Mke wa Rais kwa mwanamke yeyote katika familia yake.

Wataalamu wanasema kwamba hakuna pingamizi katika sheria katika suala hili. Sheria ya 1975 haimtaji mke wa rais katika haki zozote anazopewa Rais.

Hata nyaraka zilizotolewa na Wizara ya Mambo ya Ndani hazimtaji mke wa rais au mume.

Vifaa vinavyotolewa kwa Rais chini ya Katiba vinapatikana pia kwa wanafamilia na watoto wake. Chini ya sheria hii, watu wa familia ya rais wanaweza kutumia vyumba vya serikali na ndege.

Kulingana na ripoti kwenye tovuti ya Geo TV, baada ya kuwa rais wakati wa utawala wa kijeshi, Ayub Khan alimtangaza bintiye Naseem Aurangzeb kuwa mke wa rais mwaka 1958. Mke wa Ayub Khan alikuwa hai wakati huo.

Dada yake Mohammad Ali Jinnah Fatima Jinnah pia alionekana akiwa na kaka yake mara kadhaa. Hapo awali, kesi kama hizo zilionekana katika nchi nyingi. Kwa kukosekana kwa mume, marais wamewataka binti zao na dada zao kuwa 'first ladies'.

Rais wa zamani wa Marekani Andrew Jackson hakuwa na mke. Alimwomba binti-mkwe wake, Emily Donelson, kuwa 'First Lady'.

Kulingana na shirika la habari la PTI, marais wengine wawili wa Marekani, Chester Arthur na Grover Cleveland, wamewataka dada zao kuhudumu katika majukumu ya kiuongozi kama wake wa rais.

Mbali na kukaa na Rais nchini Pakistani, wanawake wanaopewa nafasi hizo pia hushiriki katika hafla za kiafya na kijamii. Hata hivyo, kwa upande wa Pakistan, wanawake wa kwanza wachache wameshiriki kikamilifu katika siasa.

Bibi yake Asifa Nusrat Bhutto, mke wa Zeo-ul-Haq, Shafiq Zia, hakuwa tu Mke wa Rais bali pia shupavu katika siasa.

Historia ya Asifa

Asifa ni dada yake aliyekuwa waziri wa mambo ya nje wa Pakistan Bilawal Bhutto. Anaonekana zaidi na baba yake.

Asifa alisomea Sayansi ya Jamii na Siasa katika Chuo Kikuu cha Oxford Brookes. Asifa alitoa hotuba alipokuwa na umri wa miaka 21. Pia alikuwa akifanya kazi za kijamii.

Wakati Asif Ali Zardari alipokwenda Birmingham kumtembelea Malala Yousafzai, ambaye alikuwa akitibiwa, Asifa alifuatana naye. Asifa pia yuko hai kwenye mitandao ya kijamii.

Nchini Pakistani, ambayo bado inajitahidi kushinda janga la polio, kutoa chanjo ya polio kwa watoto ni changamoto. Asifa alikuwa amefanya kampeni kikamilifu kuhusu suala la polio.

Haiba ya Bilawal Bhutto

Tarehe 27 Desemba 2007, Bilawal Bhutto alitangazwa mrithi wa Chama cha Pakistan People's Party, baada ya kuuawa kwa mama yake Benazir Bhutto.

Wakati huo, Bilawal Bhutto mwenye umri wa miaka 19 alikuwa akimalizia shahada yake ya historia katika Chuo cha Christ's, Chuo Kikuu cha Oxford. Bilawal, ambaye kwa sasa ana umri wa miaka 33, ameteuliwa kuwa Waziri wa Mambo ya Nje wa Pakistan.

Mnamo 2009, Bilawal Bhutto alikuwa sehemu ya ujumbe wa Pakistani kwenye Mkutano wa kilele wa US-Pakistan-Afghanistan. Bilawal alikuwa na umri wa miaka 21 wakati huo.

Baba yake Asif Ali Zardari alikuwa Rais wa Pakistan. Mbali na ujumbe huu wa kimataifa, Bilawal inasemekana hakuwa na uzoefu katika masuala ya kifalme.

Imetafsiriwa na Lizzy Masinga.